अँध्यारो पनि कति सुन्दर ।

यस्तै अलमलिएको एउटा पत्र तपाईंको हात पार्दैछु ।

प्रिय तपाईं,

तपाईंलाई सम्बोधन नगरेको धेरै भएछ ।

हेर्ने कथा सुरु गरेको सात वर्ष भयो ।

भर्खरै रूकुम-रोल्पाको यात्राबाट फर्केको ।

थवाङमा ‘बोर्डिङ’ स्कूल खुलेछ । 

पोहोरको सगरमाथा फेदीसम्मैको यात्रा वर्णन सुनाएकै छैन । 

अत्ति रहर गरी भारत सिलिगुडीदेखि ल्याएको दुई सुनाखरीको विरुवा मरेको । 

रुकुम र बाग्लुङको सिमानामा पग्लिँदै गरेको हिउँमा नाम लेख्दै, मेट्दै गरेको ।

जूनतारा ‘म त ठूली भइसकीँ नि ’ भन्न थालिसकी । घरि घरि घुर्काउँछे - ‘तिमी जाने ठाउँ मलाई पनि लैजाउन नानी’ भन्छे । 

यसपालिको यात्रामा झ्याउलीको जूनतारासँग फेरि भेट भएको ।

भन्ने कुराहरु कत्ति कत्ति ! के भन्ने के नभन्ने ! यस्तै अलमलिएको एउटा पत्र तपाईंको हात पार्दैछु ।

(यो चिठीलाई भिडियो पोडकास्टको रुपमा हेर्न र सुन्न तलको लिंकमा थिच्नुस् है ।)

---

यात्राबाटै सुरु गर्छु ल ।

अँध्यारो पनि कति सुन्दर ।

प्युठान, 

मिति - फागुन १३, २०८१

टाढा, कताकता अनकन्टार जंगलको बास थियो । कतै पुग्ने हतारो थिएन । त्यो रात धेरैबेर रातलाई हेरिरहेँ । अँध्यारो पनि कति सुन्दर । मनसँग लामो संवाद गरे । एउटा प्रेमिल संवाद । शान्त संवाद । शान्त मनको अनुभूति प्रिय लाग्यो । एक्लो हुनु दुःखी हुनु हैन रहेछ । एक्लो हुनु आफैंलाई भेट्नु पनि रहेछ ।  

त्यतिबेलै त हो मनमनै भनेको - यही रातको सन्नाटाको कथा सुनाउनेछु तपाईंलाई अर्को पत्रमा । 

एकलास वनको बास किन ? यसको कथा चाहिँ केही समयपछि हेर्ने कथामा देखाउँछौं ल । 

रोल्पा, 

मिति - फागुन १८, २०८१

झम्के साँझमा मतधारामा थियौं । आकाशको रङ सुन्दर थियो । कसैले सोधे सजिलै भनिदिन सक्थेँ - त्यही रङको वर्णन गर्न शायद ‘सुन्दर’ शब्द बन्यो ।  साँझको आकाश प्रिय लाग्नेका लागि त्यो सूर्यास्त अलौकिक थियो ।

थवाङ, 

मिति - फाल्गुन १९, २०८१

अमित घर्तीमगरले फोनमै भनेका थिए -

‘तपाईं पहिले आएभन्दा धेरै फेरिएको छ थवाङ। थवाङ त अब शहर भइसक्यो ।’

मलाई थवाङ छिरेको शहर हेर्नु थियो । 

८ वर्षअघि एउटा तस्बिर यतै कतैको डाँडाबाट लिएको थिएँ । त्यतै कतै फेरि उभिएँ । ‘बिल्डीङ’ घरहरु थपिएछन् । नीला जस्ता थपिएछन् । झट्ट हेर्दा उस्तै जस्तो, नियालेर हेर्दा फेरिएजस्तो । अस्ताउन लागेको घामको मधुरो प्रकाशमा थवाङ शान्त थियो । त्यहाँका मनहरु कस्ता होलान् ?

बाँया - थवाङ, डिसेम्बर २०१७ । दाँया - थवाङ, मार्च २०२५

कुनै समय माओवादी र थवाङ एक अर्काका पुरक थिए । थवाङकै माटोमा माओवादी हुर्कियो, खायो, खेल्यो, बढ्यो त्यही आँगनीमा ।

अमितसँग फेरि भेट भयो ।

अमितसँग फेरि भेट भयो ।

थवाङ जस्तै उनी पनि झट्ट हेर्दा उस्तै, तर नियालेर हेर्दा फेरिए झैं लाग्यो । पहिले उनका आखाँमा विद्रोह देखेको थिएँ । यसपालि भविष्य देखेँ ।

तपाईं पनि त फेरिनुभएछ नि !

- समय समयको कुरा ।

के गर्दै हुनुहुन्छ ?

- थवाङमा यतिबेला आलु रोप्ने मिचो छ । हलो जोत्दै थिएँ ।

फेरि विद्रोह गर्ने भन्नुहुन्थ्यो उतिबेला भेट्दा त !

- अब मनमनै विद्रोह गर्ने । कर्मले विद्रोह गर्ने ।

उनी मधुरो बोल्थे । सुस्तरी बोल्थे । मसिनो आवाजमा कति चर्को कुरा -

‘हामीलाई सपना देख्न सिकाउनेहरुको सपना बेग्लै रहेछ । मुठ्ठीभरकालागि हामी भर्याङ मात्रै बनेछौं । हाम्रा दुःख सकिएनन् । अब त गरिखान पर्यो ।’

कुनै समय माओवादी र थवाङ एक अर्काका पुरक थिए । थवाङकै माटोमा माओवादी हुर्कियो, खायो, खेल्यो, बढ्यो त्यही आँगनीमा ।

कसैसँग गुनासो छैन ?

नगर्ने । मृत्यु मैले मात्र हैन सिंगो थवाङले नजिकबाट देखेको हो । जंगल म मात्रै हैन सिंगो गाउँ छिरेको हो । जलेका घर, भत्केका स्कूल, च्यातिएका किताब, दुखेका मन, ती मेरा मात्र थिएनन् । सिंगो थवाङको थियो । अब त सपना पनि ठूलो छैन ।  हिजो भत्किएको त्यही घर फेरि बनाउनु छ । त्यही पुल, त्यही स्कूल फेरि बनाउनुछ । दुखेको मनको कुरा चाहिँ नगरौं  !

अमितसँग त्यो नयाँ हुँदै गरेको पुरानो गाउँ फन्को लगायौं । युद्वका निशानीहरू पुराना घरका भित्ताहरूमा अझै बाँकी थिए । 

बेलाबेला उनका आँखा भरिन्थे । हिजो मर्न, मार्न तयार भएर मुठ्ठी कसेर बन्दुक बोकेर क्रान्तिमा हिँडेको एउटा कठोर मान्छे, यति कोमल रहेछ ।

‘नेताहरुले जिते होलान् । शक्ति, सत्ता भेटे होलान् । तर हामी यहाँ सधैँ हारेका छौं । हिजो हराएका हाम्रा साथीहरु अझै घर फर्केका छैनन् । गाउँको माझमा हिजो बितेकाहरु स्तम्भ भएका छन् । जब तिनका छोराछोरी, बाआमा, श्रीमतीको फुङ्ग उडेको अनुहार देख्छु अनि सोच्छु - त्यो मनमा चलेको आँधी रोकिने मौसम कुन होला ! ’ 

मिठो विगत भए पो पाना पल्टाएर दोहोर्याइ दोहोर्याइ पढ्नु । सम्झना मात्रले पनि आँसु दिने विगतलाई कति कोट्याउनु ।

थवाङमा धेरै कथा छन् । यस्तो लाग्यो थवाङको कथा कहिल्यै सकिन्नन् । यस्तो लाग्यो थवाङको कथा कसैले भन्न सक्दैन । हामीले पनि सक्दैनौं ।

थवाङबाट हामी रित्तै फर्कियौं ।

---

लामो श्वास फेरेँ । अरु भन्ने कुराहरु के बाँकी रहे र !

मन भरिएका बेला कुराहरु मनमै हराउँदा रहेछन् । अचेल त्यस्तै हुन्छ । कुराहरु यस्सै यस्सै हराए जस्तै लाग्छन् । हराउनु भनेको बिर्सनु हैन । हराउनु भनेको ‘हुनु’ हो । ‘कोही भएर’ त हराउँछ । ‘कोही थिएन’ भने भेटिए के हराए के ! 

‘मानिस जति आत्मीय भयो उति टाढासम्म झझल्कोले पछ्याइरहन्छ । पछि सम्झना मात्र शेष रहन्छ । अनि समयले सम्झनाको आलो घाउहरूमा खाटा बसाल्दै लैजान्छ ।’

“घामका पाइलाहरु”

रेलको कथा गरेर जनकपुरबाट फर्किएपछि धच गोतामेको यो पुस्तक फेरि पढेँ । हामी पनि त समयबाटै सुरु हुन्छौं । अन्त पनि समयलाई नै थाहा छ । 

कहिलेकाहीँ निराश भएका बेला आफैँलाई सम्झाइरहने एउटा भनाई छ - ‘This too shall pass’  यो समय पनि बितेर जानेछ । तर बितेर जाने त्यो समय पनि कहाँबाट सुरु हुन्छ र कहाँ पुगेर टुंगिन्छ त्यसको उत्तर समय बाहेक अरु कसलाई थाहा र ?

फेरि किताबकै शब्द : 

‘गरम-शीतल सब मनभित्रै हुँदो रहेछ । अब गर्मी लागे पनि शरीरबाहिर छाला मात्र पोल्छ, मन पोल्दैन ।’ 

तपाईंको मन पोल्छ कि पोल्दैन ? 

पोलेको मनलाई कसरी शितल बनाउनुहुन्छ ? 

अर्को पत्रमा तपाईंका कुरा लेख्नुस् है । 

ल त आजलाई टाटा बाई बाई । 

उही म । 

उही म कि अर्कै म । 

खै यस्तै यस्तै के के है !!

---

चिठी त सकियो ! अब ?

हेर्ने कथालाई सहयोग गर्न चाहनुहुन्छ भने :

• हेर्ने कथाको युट्युब च्यानल सब्स्क्राइब गर्ने

• हेर्ने कथालाई Patreon मार्फत सहयोग गर्ने

• युट्युबमै हेर्ने कथाको Channel Member बन्ने